Esther interviewt Ria. Zij heeft de afgelopen 7 jaar meerdere grote verliezen geleden; verlies van haar moeder, verlies van haar gezondheid door de gevolgen van kanker, verlies van haar werk en verlies van haar huis. Ook de jaren daarvoor waren er meerdere ingrijpende verliezen van relatie, vriendschap en gezondheid. Haar lichaam reageert hierop met onder andere pijn en heftige vermoeidheid. Ook heeft Ria de neiging zich terug te trekken en in eerste instantie het verdriet niet toe te laten. Bepalend voor de manier waarop Ria omgaat met verlies is het grote verlies van haar broer Peter. Hij zou dit jaar 60 zijn geworden.
Peter had de diagnose leukemie. Door de chemokuren en beenmergtransplantatie was zijn lichaam verzwakt en is hij overleden aan een longontsteking. Peter was een paar weken daarvoor 25 jaar geworden.
Ria was op het moment van Peter’s overlijden 23 jaar. 1 jaar en 4,5 maand jonger dan haar broer. Boven haar broer Peter was nog een oudere zus en onder haar een jongere broer en zus. In totaal bestond het gezin dus uit vader, moeder en 5 kinderen. Qua leeftijd zaten Ria en Peter het dichtst bij elkaar, waardoor zij een goede band met elkaar hadden. Peter was een vrolijke jongen, hield van een geintje, maar kon ook driftig zijn en zette zijn woorden regelmatig kracht bij. Vooral tijdens voetbalwedstrijden. Voetbal en dieren waren zijn lust en zijn leven. Ria is beenmergdonor geweest voor Peter en dat heeft hun band nog extra versterkt. Zij hebben in die tijd intense gesprekken gevoerd over het leven en de dood. De band van Peter met zijn moeder was van kinds af al intens. Tijdens zijn ziekteperiode is dat alleen maar toegenomen.
Op de vraag hoe er destijds werd omgegaan met deze verlieservaring antwoordt Ria: ‘Niet, we gingen over tot de orde van de dag. Wij konden allemaal niet bevatten wat er was gebeurd. Er werd nauwelijks over gesproken. Ik durfde niet te huilen, ik wilde de anderen niet belasten, dat deed te veel pijn. Pijn in mijn hart. Ik kon af en toe bijna geen adem halen’. Haar ouders konden hun verdriet niet delen. Zij zijn uit elkaar gegroeid. Ze gingen zelfs apart naar de begraafplaats. De jaren na het overlijden van hun zoon faalden hun lichamen voortdurend. Zij wisselden elkaar continu af met ziekenhuisopnames.
Op de vraag of ze steun heeft ervaren in die tijd, antwoordt ze nee. ‘In ons gezin had ieder zijn eigen verdriet. We konden elkaar niet steunen’. Derden vroegen alleen hoe het met haar ouders was. Er was geen ruimte voor haar verdriet als zus. ‘Het is bijna niet uit te leggen hoe naar het rouwproces is geweest’.
Zes jaar na het overlijden van haar broer begon haar lichaam serieuze signalen af te geven. Het begon met enorme vermoeidheid en uiteindelijk raakte Ria in een depressie. Ook later in haar leven liggen bij ingrijpende veranderingen burn-out en depressie op de loer en blijven terugtrekken en geen steun zoeken automatische reacties.
Afscheid nemen blijft beladen voor Ria. Vooral als het contact niet zorgvuldig is afgesloten. Zij heeft van Peter ook niet echt afscheid kunnen nemen. In verband met infectiegevaar mocht ze tijdens zijn ziekbed niet bij hem op bezoek. Alleen vanuit de werkruimte van de verpleegkundigen en achter glas was er via intercom contact mogelijk en konden ze elkaar zien. Dit was niet echt persoonlijke communicatie omdat er altijd verpleegkundigen bij waren en dus konden horen waarover het gesprek ging. Ze kon niet alleen zijn met haar broer. Na zijn overlijden was hij opgebaard in een mortuarium in een andere plaats, waar slechts de dag vóór de begrafenis gedurende een half uur afscheid kon worden genomen.
Voor haar gevoel mogen de verliezen van haar broer en moeder er zijn. De andere meer diffuse verliezen en de gevolgen daarvan, zijn zowel voor haarzelf als haar omgeving moeilijk om te erkennen en ernaar te leven. Wat haar bemoedigt aan het overlijden van haar broer is zijn ommekeer richting God. In zijn laatste dagen heeft hij hierover hele mooie woorden geschreven. Dit geeft Ria kracht om de kwetsbaarheid van het leven aan te gaan, ondanks het omgaan met de verliezen in haar leven. Het geloof in God is voor Ria hierbij een grote steun.
De foto die Ria uitkoos is van een groenten-en bloementuin. Daar hield Peter van. Hij was een echt buitenmens en liefhebber van de natuur.
De namen in dit interview zijn op verzoek gefingeerd.